مراحل چاپ کتاب

مراحل چاپ کتاب فرآیندی است که هر نویسنده یا مترجمی که قصد چاپ اثر خود را دارد، باید از آن آگاهی داشته باشد. اثر به هر نوشته هدفمند یک نویسنده یا محقق یا مترجم گفته می شود مانند پایان نامه ها، داستان ها، ترجمه ها و غیره. اما این آثار برای چاپ به صورت کتاب نیازمند به تکمیل شدن و طی مراحلی را دارند. در این قسمت شما را با فرآیند تبدیل اثر به کتاب و مراحل چاپ کتاب آشنا خواهیم کرد.

   1- آماده سازی اثر

هنگامی که اثر خود را برای تبدیل شدن به یک کتاب آماده می کنید اقداماتی را باید انجام دهید که دارای هزینه می باشند. البته گاهی نویسندگان بخش آماده سازی اثر را خودشان انجام می دهند که در این صورت این بخش از هزینه برای آنها صفر خواهد شد. مهمترین اقدامات آماده سازی اثر به شرح زیر می باشد:

• تایپ

تایپ اثر و نوشته های شما اولین قدم از آماده سازی اثر است. اینکه موضوع کتاب شما چیست و قطع (سایز) کتاب شما چه اندازه است، در تعیین اندازه فونت و نوع آن موثر است. تایپ کتاب های هنری به ویژه کتاب های موسیقی دارای هزینه بالایی می باشد و نیاز به افراد متخصص دارد.

• ویراستاری

هر اثری که تایپ می‌ شود نیاز به ویراستاری دارد. تفاوتی ندارد که چه کتابی با چه موضوعی می نویسید. ویراستاری خوب در فهم و درک مطالب کتاب شما تاثیرگذار است. اگر کتاب شما تخصصی است حتما از یک ویراستار متخصص و مرتبط با موضوع کتاب خود استفاده کنید. به عنوان مثال کتاب آموزش موسیقی یا کتاب روانشناسی هر یک ویراستار متخصص خود را می طلبد.

• صفحه آرایی

صفحه آرایی به تنظیم مناسب فواصل خطوط، فاصله از حاشیه ها، زیباسازی و طراحی گرافیکی صفحات، جایگذاری مناسب عکس ها و … می پردازد. انتخاب مناسب رنگ ها جهت چاپ با کیفیت، دید خلاقانه و طراحی قوی از دیگر فاکتورهای یک صفحه آرایی مناسب است. به عبارت دیگر صفحه آرایی هنر اخذ توجه مخاطب به مطالب است. صفحه آرایی خوب موجب می شود تا مخاطب از نظر روانشناسی با کتاب ارتباط بیشتری برقرار کند.

• طرح روی جلد

طرح روی جلد کتاب اولین بخشی از کتاب است که مخاطب با آن ارتباط برقرار می کند. پس توجه به یک طرح زیبا و جذاب که متناسب با موضوع کتاب شما باشد نکته مهمی است. در طراحی جلد کتاب دانستن قطع کتاب، تعداد صفحات، راست چین یا چپ چین بودن کتاب ضروری است.

    2- مراحل چاپ کتاب

وقتی یک نویسنده یا یک مترجم قصد چاپ اثر خود را داشته باشد، ابتدا باید با مراحل چاپ کتاب آشنا شود. به همین منظور در این بخش فرآیند چاپ کتاب را بطور کامل برای شما تشریح می کنیم:

• انتخاب ناشر

در گام اول از فرآیند چاپ کتاب، شما باید یک ناشر را متناسب با موضوع کتاب خود انتخاب نمایید. برخی از ویژگی هایی که باید در انتخاب ناشر در نظر داشت عبارتند از: حامی مالی بودن برای نویسندگان، چاپ کتاب در زمان کم با کیفیت مناسب، پخش قوی کتاب ها.

• ارسال اثر

در صورتی که اثر شما آماده شده باشد، یک نسخه از آن را جهت بررسی ناشر ارسال می کند. اگر که تمایل به چاپ کتاب خود در انتشارات ما یعنی انتشارات رهاب را دارید، شما می توانید به یکی از روش های زیر اثر خود را برای ما ارسال کنید:

• ارسال اثر در قالب فایل pdf (برای این منظور به بخش پذیرش اثر در سایت مراجعه کنید و یا اثر خود را به وات ساپ ( یا روبیکا یا ایتا) انتشارات به شماره 09127094059 ارسال نمایید) در این مرحله لازم نیست که کل اثر را ارسال کنید و فقط می توانید بخش عنوان، فهرست، مقدمه و 30 صفحه اول را ارسال نمایید.

• ارسال نسخه فیزیکی ( پرینت اثر) از طریق پست به آدرس دفتر انتشارات

• از طریق حضور فیزیکی در دفتر انتشارات

• بررسی اثر

بررسی یک اثر در هر انتشاراتی متفاوت است و این موضوع بستگی به سیاست ها و اهداف ناشر دارد. برخی از مواردی که معیار بررسی پذیرش یک اثر است عبارتند از: ارزشمند بودن محتوا، میزان نیاز بازار و خوانندگان به موضوع اثر، ریسک های سرمایه گذاری و مدت زمان بازگشت سرمایه.

در این مرحله اثر ارسالی شما جهت چاپ توسط ناشر منتخب شما بررسی می شود و در صورت تایید، شرایط چاپ به شما اعلام می شود. شرایط چاپ شامل هزینه چاپ اثر، نوع سرمایه گذاری، تیراژ چاپ و مواردی از این قبیل می باشد.

•  انعقاد قرارداد

در صورت تایید اثر و موافقت ناشر با چاپ آن، نوبت به انعقاد قرار داد می رسد. انعقاد قرارداد شامل تعیین حق الزحمه ناشر، حق تالیف نویسنده، تیراژ چاپ و موارد حقوقی قرار داد می باشد. برای توضیح بیشتر می توانید به بخش انواع قراردادهای چاپ مراجعه نمایید.

•  اخذ شابک و یا شابم

بعد از انعقاد قرارداد، اخذ شابک یا شابم برای اثر نویسنده می باشد. در واقع برای اینکه اثر شما به یک کتاب تبدیل شود، ناشر باید برای آن شابک یا شابم بگیرد. شابک یعنی: شماره استاندارد بین‌ المللی کتاب که متشکل از ۱۰ یا ۱۳ رقم است. شابکی که به هر کتاب اختصاص داده می شود منحصر به فرد است. شابک را در زبان‌ هایی که از خط لاتین استفاده می کنند با سر واژه ISBN نشان می‌ دهند. برای کتاب های موسیقی از نوعی شابک استفاده می شود که به آن شابم گفته می شود.

• اخذ مجوز چاپ

پس از اخذ شابک یا شابم ، ناشر صفحه عنوان و صفحه ای به نام شناسنامه را برای اثر شما تنظیم می کند. در این مرحله فایل نهایی کتاب شما همراه با صفحه عنوان و شناسنامه جهت اخذ مجوز چاپ  به اداره کتاب خوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال می شود. پس از بررسی های لازم و تایید اثر شما در اداره کتاب خوانی، مجوز چاپ کتاب شما صادر می شود و در اختیار ناشر قرار می گیرد.

• اخذ فیپا

در این مرحله اثر به نام نویسنده در کتابخانه ملی ثبت می شود و برای آن فیپا صادر می شود. طبق تعریف سازمان اسناد و کتابخانه ملی، فهرست نویسی پیش از انتشار (فیپا) عبارت است از فهرست نویسی توصیفی و تحلیلی كتاب پیش از انتشار و درج آن در صفحه حقوقی یا صفحه شناسنامه همان كتاب. در واقع در این مرحله مالکیت معنوی اثر همراه با مشخصات آن، به نام صاحب اثر ثبت می شود.

• مجوز طرح جلد

همانند مجوز چاپ کتاب، برای طرح جلد آن نیز باید از اداره کتاب خوانی، مجوز و تاییدیه گرفته شود.

• چاپ کتاب

پس از اخذ مجوز چاپ کتاب، مجوز طرح جلد و اخذ فیپا ، کتاب شما آماده چاپ می باشد. لذا در این مرحله فایل کتاب توسط ناشر به چاپخانه ارسال می شود. اگر تیراژ چاپ کتاب توافق شده پایین باشد کتاب چاپ دیجیتال می شود. در صورتی بخواهید تعداد بیش از 1000 جلد چاپ کنید، چاپ افست انجام خواهد شد.

• مجوز اعلام وصول

پس از اینکه کتاب شما چاپ شد، چند جلد از آن توسط ناشر به مبادی ذیربط در وزارت ارشاد تحویل می گردد. این مرحله برای انجام نوبت چاپ بعد ضروری می باشد با انجام این کار یک مجوز از طرف اداره کتاب خوانی وزارت ارشاد صادر می شود که به آن مجوز اعلام وصول گفته می شود. در این مرحله فرآیند چاپ کتاب کامل می شود. در شکل زیر خلاصه مراحل چاپ کتاب نشان داده شده است: